Հայ հանրությունը, որի ուղեղը շարունակում են լվանալ էկրաններին խոսող գլուխներով, փորձում է գոնե օգնել տեղահանված արցախցիներին՝ կտրականապես հրաժարվելով քաղաքական գնահատականներ տալ տեղի ունեցողին։ «Գնահատականները» սահմանափակվում են դատարկ փոխադարձ մեղադրանքներով։
Համաշխարհային առաջնորդները և նրանց աջակցող քաղաքագիտությունը հանրային գիտակցության մեջ ներդնում են «Արցախը Ադրբեջանի տարածքն է» թեզը։ Հարցին, թե ինչի հիման վրա է դա ասվում, հղում են անում Նիկոլ Փաշինյանի մեկ տարի առաջվա հայտարարությանը։ Միջազգային ճանաչված պայմանագրերին, փաստաթղթերին, քարտեզներին հղումներ չկան: Որովհետեւ նման փաստաթղթեր ու քարտեզներ չկան։
Հայաստանի ղեկավարությունն իր հերթին հղում է անում 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի Պուտինի հայտարարությանը, որը նույնպես իրավական հիմքեր չունի։ Սա նշանակում է, որ մինչև 2020 թվականը (Պուտին) և 2022 թվականը (Փաշինյան) «Արցախը չի պատկանել Ադրբեջանին»։
Իսկ ի՞նչ փոխվեց դրանից հետո, բացի ահաբեկչական պատերազմից ու Արցախի բնիկ մեծամասնության տեղահանությունից։ Որևէ փաստաթղթեր կամ միջազգային պայմանագրեր ընդունվե՞լ են: Ոչ։ Այդ դեպքում ի՞նչ է տեղի ունենում։
Արևմտյան հանրությունը գործարքի մեջ է մտել Պուտինի և Էրդողանի հետ և ճանաչում է 100-ամյա կասկածելի կազմավորմանայն իրավունքն այն հողի հանդեպ, որտեղ հայերը ապրել են հազարավոր տարիներ։
ԱՄՆ-ն «շռայլորեն» 11,5 միլիոն է հատկացնում ղարաբաղցի հայերին, որպեսզի նրանք չհիշեն Արցախի պատկանելության հիմքերը։ Մնացած երկրները նույն բանն են անում, որ հանկարծ նրանց ոչ ոք չհարցնի, թե միջազգային իրավունքով Արցախը ում է պատկանում։ Պուտինի և Փաշինյանի հայտարարությունը միջազգային իրավո՞ւնք է, ի՞նչ կասեք միստր Միշել, Բորել և մյուսներ։
ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի ղեկավար Մենենդեսը լսումներ է կազմակերպել, որում բարձրացվել են այս հարցերը։ Անդրադարձ է եղել Ազգերի լիգայի որոշմանը, Վիլսոնի արբիտրաժին և ԱՄՆ-ի դերին նոր աշխարհակարգի կառուցման գործում։ Հաջորդ օրը Մենենդեսի հին կոռուպցիոն պատմությունը «վերածնվեց», և նա հեռացվեց պաշտոնից։
Պատկերացնու՞մ եք, թե որքան հզոր է հայկական իրավուքների փաթեթը ԱՄՆ-ում, որ վախենում են անգամ խոսել այդ մասին։
Իրավաքաղաքական ասպեկտը խնամքով շրջանցվում է նաեւ հայաստանյան քաղաքական տարածությունում։ Փաշինյանը վկայակոչում է Ալմա Աթայի հռչակագիրը։ Ռուսապատկան «ընդդիմությունը» ոչ մի անգամ չի հարցրել, թե ինչ հիմքով է Փաշինյանը «Արցախը ազերբայդժան ճանաչել»։ Չի կարելի, որովհետեւ կհակասեն Պուտինին։
«Ընդդիմությունը» մարդկանց քշում է փողոցներով, որպեսզի չգնան խորհրդարան և հիմքեր ստեղծեն, որ Փաշինյանը, Պուտինը, Միշելը և մյուսները չհամարձակվեն ասել, որ Հայաստանը սահմաններ չունի, իսկ Արցախը Հայաստան չէ։
Հայաստանի խորհրդարանը, որն ունի ամենաբարձր լիազորությունները, այս տարիների ընթացքում չի ընդունել մեկ օրենսդրական ակտ, որը կարող է ամրապնդել Հայաստանի ամբողջականությունը, ներառյալ Արցախը եւ Նախիջեւանը։
Փոխարենը, Հայաստանի խորհրդարանը, հատկապես 2020 թվականի պատերազմից հետո, միտումնավոր ստեղծեց քաղաքական և իրավական վակուում, որն այժմ թույլ է տալիս Հայաստանի սահմանները որոշել ահաբեկչական պատերազմի արդյունքների, միջազգային հանցավոր դավադրության և ռազմական գործողությունների սպառնալիքի հիման վրա։
Սա գիտակցված կոլաբորացիոնիստական գործունեություն է. իշխող ՔՊ-ի կատարմամբ՝ «խաղաղության ծրագրի» շրջանակներում ռազմական դիմադրության բացառում, ՔՊ-ի եւ նրա «ընդդիմության» կատարմամբ՝ ցանկացած նախաձեռնության բացառում, որոնք առնչվում են Հայաստանի սահմանների իրավական հիմքերին՝ Ազգերի լիգայի որոշումից մինչեւ Հայաստանի ու Արցախի վերամիավորման մասին 1989 թ. որոշումը։
Այս գործունեության հանցավոր կանխամտածվածության մասին է վկայում այն իրողությունը, որ չնայած այս հինգ տարիների արհավիրքներին՝ իշխող կուսակցությունը եւ մյուսները չհրաժարվեցին իրենց մանդատներից եւ իրենց առաքելությունից։ Առաքելությունը Հայաստանը քաղաքական-իրավական գորշ գոտու վերածելն է, որտեղ Պուտինը, խոսելով Արցախի պատկանելության մասին, հղում է անում Նիկոլի բանավոր հայտարարությանը։
Հիմա, երբ Արցախի բնիկ մեծամասնությունը, Հայաստանի քաղաքացիները լքում են Արցախը, ո՞վ է հիշում քաղաքական և իրավական հիմքերը։ Միայն Էրդողանը, որը մինչև հոկտեմբերի վերջ պետք է գծի «նոր Թուրքիայի» սահմանները։ Արդեն առանց Ռուսաստանի և Կարսի պայմանագրի։ Փաշինյանի ստորագրած «Եվլախի, Նախիջևանի և Խանքենդիի հռչակագրերով»։
Սրա համար արժեր բոլորին վախեցնել «Զանգեզուրի միջանցքով», խոստանալ հարձակվել Հայաստանի վրա։ Հիմա այլեւս չես կարող վախեցնել ու հայտարարել, որ «եթե Հայաստանը չհամաձայնի, միջանցքը կանցնի Իրանով»։
